Mimo, iż działania wojenne oszczędziły to miasto, dokonując nielicznych zniszczeń fizycznych, pokonały miasto w inny sposób – zniszczyły całkowicie jego ducha, unicestwiając jego charakter jako miasta różnych kultur i wyznań. Przez dwieście lat, wspólnie budowali Łódź jej mieszkańcy, obywatele różnych narodowości, różnych kultur. Żydzi – fabrykanci, przemysłowcy, najbogatsi obywatele inwestowali w przemysł włókienniczy, tekstylny, budowali trwały majątek miasta. Budowali miasto, w którym mogli żyć i mieszkać wszyscy. Niemcy byli społecznością zajmującą się rozwojem technicznym. Rosjanie zajęli się administracją. Polacy współpracowali ze wszystkimi. Tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej, Polacy stanowili nieco ponad 50% mieszkańców miasta, pozostali to w większości Żydzi, potem Niemcy i Rosjanie. Cztery narody o skrajnych kulturach stworzyły miejsce do godnego życia i zrozumienia w poszanowaniu sąsiada. Historia Łodzi jest jedyną w swoim rodzaju na tle innych miast polskich i europejskich. Dziś może fascynować, o ile będziemy chcieli pamiętać, że rozwój Łodzi zawdzięczamy nie tylko Polakom. Po tych czasach pozostały wspaniałe historyczne już zabytki, infrastruktura, ogrody, parki. To wszystko jest atutem nowoczesnej Łodzi, którą coraz chętniej odwiedzają turyści z całego świata.
Łódź – miasto stworzone przez kilka kultur
