Specyficzna geneza, jak na warunki Polski, miasta spowodowała, iż rozwijały się w nim trzy kultury i religie. Należały do nich polska, związana z katolicyzmem, rosyjska z prawosławiem, niemiecka z protestantyzmem i żydowska z judaizmem. Chyba nie trzeba tłumaczyć, dlaczego na tych ziemiach rozwijała się kultura polska. Większego wyjaśnienia wymaga zagadnienie kultury rosyjskiej i żydowskiej. Powstanie i funkcjonowanie kultury rosyjskiej związane było z zarządzaniem miasta, które znajdowało się na terenie zaboru rosyjskiego. Jednak kultura ta nie stanowiła dominującego pierwiastka, gdyż Łódź nie należała do ważnych jednostek administracyjnych. Większą rolę odgrywała kultura niemiecka. Do Łodzi przebyła wraz z robotnikami i majstrami swackimi, którzy byli specjalnie sprowadzani do tego miasta przez przemysłowców. Co więcej wielu z właścicieli było z pochodzenia Niemcami. Dla nich, jak ich pracowników powstawały kościoły i ośrodki kultury. Podobnie rzecz ma się z pojawianiem się kultury żydowskiej. Z tym, iż Żydzi głównie byli bankierami, handlowcami bez których funkcjonowanie przemysłu byłoby niemożliwe. Dla nich powstawały synagogi i ośrodki żydowskiej kultury. Turysta odwiedzający to miasto może napotkać wiele śladów po erze tej swoistej mieszanki cywilizacyjnej. Co więcej jest to unikatowe na skalę całego kraju.
Miasto wielu religii i kultur
